Znaczenie czytelnictwa w rozwoju młodzieży

Rozbudzanie zainteresowań czytelniczych młodzieży jest jednym z najważniejszych zadań edukacyjnych szkoły i domu. W dzisiejszym świecie książka nie jest dla młodzieży ani jedynym źródłem informacji, ani głównym źródłem rozrywki. Dlaczego zatem warto po nią sięgać?

Specjaliści, zajmujący się rozwojem dzieci i młodzieży, podkreślają wpływ czytania na aktywizację pięciu obszarów kompetencyjnych: komunikacji, odpoczynku, inteligencji emocjonalnej, koncentracji i emocji.

Komunikacja

Czytanie poszerza doświadczenia językowe młodzieży, rozwija słownictwo, uczy wyrażać myśli i rozumieć sposoby mówienia innych ludzi. Im bogatszy język, tym sprawniejsze wyrażanie własnego zdania, lepsza umiejętność werbalizowania uczuć i potrzeb. Elokwencja i łatwość wypowiadania się podnosi poczucie własnej wartości, buduje pewność siebie i pomaga w karierze zawodowej. Badania dowodzą, że ludzie regularnie czytający lepiej wypadają w testach i na egzaminach, a ich zdolności poznawcze są wysokie przez całe życie.

 Odpoczynek

Wielu młodych ludzi ma spore trudności ze zrelaksowaniem się, wyciszeniem i odpoczynkiem od nadmiaru wrażeń. Bywają przez to nadmiernie pobudzeni i chaotyczni w działaniu. Czytanie książek to jeden z najlepszych sposobów relaksu. Podróż w świat wyobraźni daje wytchnienie i tak potrzebną współczesnym ludziom ciszę, zwłaszcza po zbyt długim oglądaniu telewizji, czy graniu na komputerze.

Badania naukowe udowodniły, że czytanie obniża poziom stresu o 68 %. A dla porównania - słuchanie muzyki to 62 % skuteczności, spacer 42 %. Kilkanaście czy kilkadziesiąt minut z książką w ręku tuż przed zaśnięciem poprawia sen, pozwala zapomnieć o stresie minionego dnia i wycisza.

Inteligencja emocjonalna

Książki rozwijają empatię, pozwalają lepiej zrozumieć motywy działania drugiego człowieka. Badania wykazały, że emocjonalnie poruszające powieści skłaniały czytelników do empatycznych zachowań. Jak się okazuje, empatia badanych wzrastała, pod warunkiem że czuli się oni „wciągnięci” w historię. Czytanie wyrabia cierpliwość i umiejętność oczekiwania na nagrodę, jaką jest zakończenie opowiadanej historii. Ma pozytywny wpływ na rozwój inteligencji emocjonalnej niezbędnej do funkcjonowania w społeczeństwie, sprzyja skupieniu i refleksji nad tym, co się robi.

Koncentracja

Nieumiejętność skupienia się to znak naszych czasów. Wynika to z rosnącej liczby bodźców otaczających nas w codziennym życiu. Z neurobiologicznego punktu widzenia czytanie absorbuje jednocześnie wiele obszarów mózgu – te, które odpowiedzialne są za widzenie, za język i za asocjacje pojęciowe. Rozwija wyobraźnię i wspomaga koncentrację. Poza tym pozostawia więcej czasu na myślenie. W każdej chwili można zatrzymać się na fragmencie, który wymaga refleksji. Oglądając film czy przysłuchując się rozmowom, dużo trudniej o takie pauzy. Każda książka to nowa podróż. Każdy nowy ślad pamięciowy wymaga powstania nowych synaps, czyli połączeń nerwowych.

Emocje

Treść książki często staje się pretekstem do rozmowy z rodzicami czy rówieśnikami na ważne tematy. Czytanie odpowiednich książek jest polecane jako forma leczenia psychoterapeutycznego ludzi nieśmiałych, nadmiernie agresywnych, z szeroko pojętymi trudnościami w rozwoju emocjonalno - społecznym. Książka może pomóc zarówno w poznaniu sytuacji, z którymi dziecko się zetknęło, jak też posłużyć za temat rozmowy o trudnych emocjach, których samo doświadcza. Dobrze dobrany poradnik pomaga wyjść z depresji i okazuje się niekiedy skuteczniejszy niż terapia farmakologiczna.

Nie ma wątpliwości , że czytanie jest niezbędne dla rozwoju młodego człowieka. Sprzyja harmonijnemu rozwojowi intelektualnemu i emocjonalnemu oraz, co ważniejsze dla samego czytelnika, przynosi mnóstwo frajdy!

Bibliografia:

•Chorkawa M.; Wpływ czytania na rozwój intelektualny dzieci i młodzieży czyli Dlaczego trzeba czytać dzieciom; Gorzów Wielkopolski; 2014

•Dziurlikowska K., Czy warto czytać książki w epoce Internetu?, „Nowa Szkoła” 2001, nr 2

•Grabowska D.; Wpływ czytania na rozwój dzieci i młodzieży; Sulejówek; 2015

•Papuzińska J.; Dziecięce spotkania z literaturą, Warszawa; 2007